De vakantie voorbij

Ten eerste wil ik iedereen die reageert of heeft gereageerd op mijn blog heel erg bedanken. Ik ben helaas niet altijd in de gelegenheid persoonlijke berichtjes terug te sturen, vanwege zeer trage internetverbindingen, verloren e-mailadressen en/of tijdgebrek. Het doet me heel goed jullie reacties te lezen en te weten dat er veel mensen zijn die met me meereizen en meeleven. Het lijkt zo net alsof de andere kant van deze aardbol niet zo héél ver weg is van wat mij bekend is. Dus daarom: bedankt!

Vrijdagochtend in de eerste week van oktober is de zon terug in Mondulkiri, alsof er nooit een moment van twijfel is geweest of ze zich nog zou durven tonen. Ze laat Sen Monorom glanzen in het eerste licht van de dag als wij de heuvel oplopen van het hotel naar het ontbijtrestaurant. De rijst latend voor wat het is, eten de barangs een stokbroodje met omelet, zich hiermee onderscheidend van de Khmer VA’s. De stemming zit er in alle vroegte al in op deze ‘freeday’ die minder ‘free’ is dan VA Veasna wil doen vermoeden. Over een half uur vertrekken Charlotte en ik naar Phnom Penh en gaat de rest weer over tot de orde van de dag op het kantoor nu de storm, die de naam Katsana heeft gekregen, voorbij is.

De kantooruren zullen gemakkelijk worden gevuld, want met de opening van het nieuwe schooljaar op 1 oktober (gelukkig een droge dag), is alles weer begonnen. Een opening in Khmerstijl overigens, waarbij de rechterhand van de gouverneur van de provincie een speech van premier Hon Sen is komen voorlezen op een uitermate monotone manier, sprekend over de hoofden van honderden kinderen van de Sen Monorom basisschool. De strekking: geen alcohol drinken en draag een helm als je je motor bestuurd. Kortom: een zeer geschikte spreker voor een publiek van 5 tot 12 jarigen. Die zich, dat moet gezegd worden, voor lange tijd, keurig gedroegen. De durfallen begonnen na een half uur zachtjes te fluisteren en een kleuter op de eerste rij vermaakte zich met het in en uitklappen van een geel-rode paraplu, maar dat was dan ook alle buitensporige gedrag. Het kan natuurlijk ook niet anders. Er zijn immers geen kinderen met ADHD en/of andere leer- en gedragsproblemen in Cambodja volgens de officiële rapporten? Ja, wishfull tellen is hier een kunst geworden binnen de diplomatie.
Wij waren uitgenodigd als VSO-team en werden op ereplaatsen gezet: achter de spreker, voor de kinderen, wat het geheel nog absurder maakte in mijn ogen. Het geheel werd een succes door traditionele dansen van kinderen uit het laatste jaar, in glanzende kostuums. Na de laatste dans en het vertrek van de hooggeachte gast was het woord aan het praatgrage hoofd van de het provinciekantoor van onderwijs, die heel graag de aandacht van de wegrennende kinderen wilde, om onduidelijke redenen. De poging mislukte jammerlijk, maar zijn doorzettingsvermogen is te prijzen in deze, want al was het duidelijk dat er niemand was die nog luisterde, hij bleef steeds harder door de microfoon schreeuwen.

Na een gesprek met de belangrijke personen binnen deze voorbeeldschool binnen de provincie, mochten we even rondkijken. Een aantal hardwerkende leerkrachten had de lokalen met de kinderen schoongemaakt en op orde gebracht. Andere lokalen zagen we gevuld met tegen de vijftig kinderen die daar keurig in hun banken (!) wachtten op hun leerkracht. In drie gevallen was de eerste schooldag één lange pauze, simpelweg omdat er niemand was om de kinderen in het lokaal te laten.

Na dit ontnuchterende schoolbezoek is het tijd voor onderhandelingen. De vertaler Varthara helpt Megan en mij om het eens te worden met de eigenaar. Een aantal dingen blijven onzeker, zoals de douche en het nieuwe balkon, maar de nodige reparaties worden verricht en de eigenaar gaat akkoord. Ik heb op donderdagvooravond een huis in Cambodja bemachtigd!

Terug naar de vrijdagochtend in de zon. We hebben deze vrijdag net ons ontbijt achter de kiezen als Veasna een telefoontje krijgt van de taxichauffeur. De weg is te slecht, de taxi (een Toyota Camry) rijdt niet.
Met de gedachte aan de ingepakte, nog steeds vochtige tassen en een dag waarbij de staf hard moet werken en wij meer in de weg lopen, vraag ik naar nieuwe mogelijkheden. Hoewel Charlotte wit wegtrekt bij het idee, geven we akkoord aan Veasna voor het regelen van een minibus, die ons op onze bestemming zal brengen.
Anderhalf uur later dan gepland zitten we dan op elke een eigen stoel (ongekende luxe in een land waar tien mensen in één personenauto niet ongebruikelijk is) in de bus in geklemd tussen elkaar en een stapel hout in het gangpad.

De weg is inderdaad niet perfect en het kost ons dit keer zeven uur naar Kampong Cham en nog eens drie tot Phnom Penh. Halverwege is er een lunchstop, maar onduidelijk is waar onze bus ondertussen naartoe is gereden. Met de bagage. Khmer zijn geduldige mensen, dat moge duidelijk zijn. Ik haal daarentegen opgelucht adem als de bus drie kwartier later schoongewassen de hoek om, ons tegemoet rijdt. Aangekomen in de hoofdstad wacht ons een nieuwe verrassing. Een wolkbreuk heeft de stad binnen een halfuur onder water gezet. In de bijna drijvende tuctuc golft het water tussen de bodemplanken door over onze voeten en tassen.

Hoe blij ben ik als we om 7 uur ’s avonds aankomen in het programmakantoor! Het enige dat ik nog opbreng is het vullen van de wasmachine met mijn muffe kleren. (Een wasmachine!!! Nog nooit ben ik het ding zó gaan waarderen als nu!) Daarna wil ik niets, alleen maar slapen en alleen zijn. Na een maand van sociaal participeren ben ik het zat. Mijn uren die ik op mezelf heb kunnen doorbrengen in Cambodja zijn nog steeds op twee handen te tellen. Ik heb een persoonlijke grens bereikt, die voelt als een glazen muur die ik niet zag en waar ik nu hard tegenaan ben gelopen. De absurditeit van een leven uit een tas in een andere cultuur, omgeven door nieuwe mensen en talen eist zijn tol. Steeds weer in- en uitpakken, rekening houden met alles en iedereen, constant luisteren en praten, ervaren en ondergaan en nu ben ik moe, warm en hongerig en bovenal sacherijnig en wil ik niets.

Haha, nog even niet.

Kamergenoot Ilja is nog aan het bekomen van haar choquerende week in Koh Kong waar niets is zoals het zou moeten zijn. Dus vertelt ze over de absurd hoge huizenprijzen, een niet ingericht kantoor, dikke westerse mannen die de Thaise grens zijn overgestoken voor vertier met Cambodjaanse meisjes… Veel om te bevatten in je eentje in één week. Na een snelle douche ontmoeten we Simon in het kantoor, die al begonnen is met werken en voor het weekend in de hoofdstad is.
Gelukkig doet een douche wonderen met een mens en ook het pakket met lange broeken dat hier op me lag te wachten doet mijn humeur weer boven het vriespunt uitkomen.
In naar wasmiddel ruikende kleren :) trakteren we onszelf op een heerlijke, ongezonde, dure westerse maaltijd aan de Mekongoever.

De volgende dag is mijn tas nog steeds niet uitgepakt en mijn humeur weer teruggezakt. Ilja heeft het te verduren. Gelukkig is ze begrijpend. Als we de deur uitstappen voor een ontbijt, komen de andere vrijwilligers net aan vanuit hun bezoeken aan de provincie. Een hoop verhalen, belevenissen en foto’s van huizenjachten die al dan niet succesvol waren. Een uur later knijpen Sarah, Ilja en ik er tussenuit voor een twee uur durende brunch en wat oriënterend winkelen voor onze huizen. Na ons bezoek aan de markt, stuiten we echter op een probleem. De fietsen zijn weg.
We vragen, zoeken, kijken nog eens: geen fietsen… Net terwijl we overleggen wat de volgende stap is, komt Sarah op het geniale plan aan de andere kant van de markt te gaan kijken. En ja hoor, in ons enthousiasme zijn we aan de verkeerde kant de markt uitgelopen! Opgelucht kunnen we op onze tweewielers terug.

’s Avonds komen we met de groep bijeen voor avondeten en meer verhalen. Ik ben niet de enige die het zwaar begint te vinden. Stuk voor stuk worden de gezichten bleker en de lontjes korter. Noem het vermoeidheid, warmte of cultuurschok, we hebben er allemaal mee te kampen.

Toch weerhoudt dit Ilja, Simon en mij er niet van gebruik te maken van de gelegenheden die de stad ons biedt om weer eens een echte zaternacht oude-stijl te vieren. Van een hippe lounchebar (met zwembad) tot een twijfelachtige nachtclub met de politiek- en sociaal zeer incorrecte naam ‘the heart of darkness’, Phnom Penh heeft het. En het blijft niet bij de foute naam. Desondanks, of moet ik zeggen, hierom was deze zaternacht geslaagd!

De volgende dag hebben we gelukkig vrij en dat is fijn, want wat extra slaap is goed nodig. Had ik het een paar blogjes geleden nog over routine, nu is het aanpoten, ook afgezien van een avondje stappen. Vanaf maandagochtend half acht is elke minuut van onze uren in Phnom Penh volgepland met cursussen en een bezoek aan de Britse ambassade. De Nederlandse ambassade moet namelijk nog gebouwd worden. De cursussen die we krijgen beslaan onderwerpen als eerste hulp bij slangenbeten (slik), een introductie over (nauwelijks bestaande) kinderbescherming (dubbel slik), Cambodjaanse geschiedenis (…) en landmijnen. Om een voorbeeld te geven: er worden gemiddeld nog dagelijks honderd landmijnen gevonden in de westelijke provincies! In het oosten (waar ik kom te wonen) zijn geen landmijnen, wel onontplofte vliegtuigbommen. Wat een land!

Als we voor de zoveelste keer onze tassen pakken, is de groepssfeer gelaten. Op naar Kampong Cham voor meer taalcursus.
En hoewel alles wat we geleerd hebben de eerste dag op school weer vergeten lijkt, blijft daar de middag die vrij is en er is nu nog maar één ding dat prioriteit heeft: slapen!!!

Maar daarna… zijn er weer een heleboel leuke dingen om aan te denken, zoals:
- Mijn fijne huisje in Sen Monorom!
- Ik heb motor gereden (op een parkeerplaats) in Phnom Penh mét Ilja achterop!
- Ananasvrouwtje is nog steeds op haar vaste plekje op de markt in Kampong Cham.
- Sarah, Ilja en ik hebben alledrie een traditionele som-bot (sarong) laten maken, en hij is maar een beetje te kort.
- Mijn fijne huisje in Sen Monorom!
- Ik ben sinds ik terug ben in Kampong Cham nog geen één keer verdwaald op mijn fiets.
- Ik heb mijn fiets hier laten repareren op doortrappen, zachte banden en niet werkende remmen voor minder dan een dollar.
- Had ik mijn fijne huisje in Sen Monorom al genoemd?