Routine?

Drie weken. Zolang ben ik nu hier in Cambodja. De eerste tekenen van een routine beginnen te komen. De vaste taallessen van 8 tot 12 uur dragen hier aan bij, maar ook buiten dat komt er een zeker vast ritme onze levens binnensluipen. De dagen dat elk moment een ervaring is, worden geleidelijk aan minder. We weten nu ons broodvrouwtje en ananasvrouwtje te vinden voor ons ontbijt. De één bij de grote rotonde, de ander aan het begin van de markt. We hebben een ‘vast bankje’ op het schoolterrein waar we dat ontbijt vervolgens nuttigen. Vandaag hadden we zelfs jam op het brood, een luxe waarvan we niet elke dag genieten. Laten we het maar helemaal niet over kaas gaan hebben, want dat is hier een luxe-product dat in Nederland zijn gelijke niet kent.

In de eerste pauze van de les is het tijd voor cafei-tuk-kok. Oftewel: ijskoffie, bij een barretje van formicatafels en plastic stoeltjes vijf minuten lopen van school. Ik betrap mezelf erop dat ik steeds op dezelfde stoel terecht kom.

Na het tweede lesuur hebben we nog een pauze. Hier vindt dan toch variatie plaats. Doorgaans is het een toiletpauze en dat is nodig, want een ritje naar het hotel is voor ons dames het gevolg. Er zijn toiletten in de school, maar, om met de woorden van smaakagent Rob te spreken, ‘daar word ik niet blij van’. Menig Neerlands studentenhuishouden valt erbij in het niet.

Afgelopen week hadden Ilja en ik een routine-doobrekende pauze. Ilja was die ochtend in een spijker gaan staan. Niet heel ernstig, maar diep genoeg om vragen te doen rijzen over Tetanusprikken. Hadden we die nu wel of niet gehad? Ilja dacht van niet, ik dacht van niet, de rest dacht van wel. Hoe dan ook, besloten werd dat Ilja na de lessen van vandaag, maar binnen 24 uur een tetanusprik moest halen en ik zou meegaan om preventief geïnjecteerd te worden. In deze pauze besloten wij de koffie te gaan drinken, die we de eerste pauze hadden gemist. Terwijl we naar onze ‘stamkroeg’ liepen, bespraken we hoe we het zouden aanpakken om een ziekenhuis te vinden. Juist op dat moment, duikt daar op miraculeuze wijze naast ons een redelijk ogende kliniek op! Nou, ja! Bij de balie maken we injecterende gebaren en roepen ‘tetanus’. De vrouw aan de andere kant spreekt geen woord Engels (en laten wij net het woord voor tetanusinjectie nog niet hebben geleerd), maar lijkt ons te begrijpen en terwijl Ilja zich schrap zet voor het eerste shot, breekt er een rel uit in de hal van de kliniek. Een oude zwerver, mager als een lat, met vier verschillende hoedjes tegelijk op zijn hoofd, een sarong aan en nauwelijks een tand in zijn mond komt binnengezwalkt en grist een tros bananen bij het Boeddha altaar weg. De verpleegkundige gaat op hem af en slaat hem al schreeuwend op de arm om hem naar buiten te dwingen. De man komt amper vooruit en zwaait weer de straat op. Zijn buit onder zijn arm geklemd. Ik krijg de indruk dat de verpleegkundige hem bijna laat begaan in zijn strooptocht. Hij kan de bananen vast nog beter gebruiken dan Boeddha.

Gewapend met anti-stoffen in onze spieren komen gaan we ons laatste lesuur van de dag in. Hoe de koffie was vandaag? Ehhh…

’s Middags hebben we voor onszelf, dat wil zeggen: na het woordjes stampen en maken van vertaaloefeningen. We hebben een strenge leraar.
Gisteren kregen we een briefing over volgende week, wanneer we onze werkplekken gaan bezoeken. We gaan collega’s ontmoeten, kantoren en scholen bezichtigen, kennismaken en… op huizenjacht. Of we om een koelkast kunnen vragen? Ja hoor, maar in Sen Monorom zijn die er nog niet veel. Tot voor kort was er gemiddeld vier uur stroom per dag. Ik ben heel benieuwd naar volgende week!

’s Avonds komen we vaak bij elkaar als groep om te eten. We hebben onze favoriete plekken, waarvan de nummer 1 sinds een week weer open is :) Maar ondertussen weet ik ook waar ik liever niet eet na zonsondergang.
Dat het leven hier voor heel veel mensen geen picknick is, wordt met absolute zekerheid duidelijk op de markt, als het donker is en de sporadische straatlichten aangaan. De markt is een prima plek om te eten, vooral als je van gebakken rijst en mie houdt, maar de eetlust vergaat menigeen snel door hongerige blikken die het eten van je bord afstaren. Eén stel ogen worden er meer en voor je het weet ben je als groep blanken omgeven door bedelende kinderen. Een tiental meter verderop zitten de ouders, te wachten op het geld dat hun spruiten van twee en half tot tien jaar oud ophalen. Deze kinderen willen alleen geld en trekken je aan je shirt tot ze merken dat ze het niet krijgen.
Eén keer maak je de fout wel iets te geven, dan is het alsof er uit alle hoeken en straatjes kinderen komen en is het einde zoek.
Er zijn ook kinderen die geen ouders hebben die wachten tot ze het geld komen brengen. Dit zijn kinderen die écht honger hebben. Zodra je opstaat, grissen handjes, zwart van het vuil, de restjes van je bord om het zo snel mogelijk naar binnen te schrokken.
Deze toestanden kwamen vooral afgelopen week voor, omdat het Chuam Ben feest was. Waarbij mensen rijst offeren aan hun voorouders. De allerarmsten trokken zodoende naar de omgeving van tempels om een hap rijst te kunnen vangen die de monniken daar rondstrooien.
Dit is één van die dingen waarvan ik wist dat het gebeurt en waarvan ik op de hoogte was gesteld door allerlei literatuur die ik las in mijn eigen, fijne huis, met stromend warm water en werkend elektrisch licht in Nederland, maar waarvan ik me niet kan en wìl afsluiten. Daarom ben ik tenslotte hier?! Om een heel klein stapje dichterbij het doel te komen dat elk kind naar school kan!

Maar ook hier leer ik van, zonder eten functioneer ik minder en kom ik niet aan het doel toe, dus is het besluit genomen om ’s avonds andere plekken te vinden. Gisteren stuitten we op een heel klein restaurantje, met plafondventilatoren ter hoogte van mijn kin waar ze spannende namen op de kaart hebben staan als: fried noodles with each other. Wat bleek te betekenen dat er zowel varkens-als rundvlees door de mie zat. Buiten het gevaar voor het verliezen van mijn hoofd door de snelroterende ventilatoren, was het heerlijk en in gemoedelijke sfeer eten. Vanavond maar eens terug voor de ‘eternal friendship’ wat een drankje hoort te zijn.

Het beste moment van de dag is toch de avond aan de rivierkade. Blikjes gekoeld Angkor bier, de koele avondlucht en de verkleurende hemel achter de Kizuna-brug. Hier spreek je de dag door, al dan niet met aanschuifende Khmer die hun Engels oefenen, of wij ons Khmer. Hier ontmoeten we andere ‘barang’ op vakantie, wereldreis of weekendtrip van hun expatbaan in Phnom Penh. Hier is de drie-benige aap met één oog stamgast en hier trekken de locals voorbij op hun motoren of heel langzaam rijdende Lexussen. (Alles draait om status, en wat heb je aan een Lexus als niemand ziet dat jij erin rijdt?)

Het is 13 uur in Nederland, 18 uur in Kampong Cham. Over een half uur gaat de zon onder en ik weet al precies waar ik zal zijn.
Routine.