Deze week: Een verrassend einde

Zes dagen voor ik 29 word, twee jaar en zes dagen sinds ik voor het eerst voorzichtig voet op Cambodjaanse bodem zette en het was mijn meest chaotische week in Mondulkiri.

Een week eerder.
De kleine vergaderruimte in het provinciekantoor is het toneel van een workshop verzorgd door twee trainers van het ‘Teacher trainer college’ uit Stung Treng en georganiseerd door ‘ons’. ‘Ons’ is mijn VSO collega Linda uit Stung Treng, Edwin en ik. Wij kwamen op het idee van deze training tijdens een workshop in Phnom Penh waar wij allen bijeen waren. Donderdag tot en met zaterdag gaven deze trainers een geweldige training voor een Mondulkiri trainers team dat de vorig jaar geimplementeerde leesmethode beter moet gaan coordineren en opvolgen. Een idee dat enthousiaste bijval vond van team Mondulkiri. Helaas vond de sleutelpersoon van het provincie kantoor (het hoofd van inspectie) het tijdens de workshop ineens beneden zijn waardigheid op te draven, behalve op een moment om uitnodigingen voor een andere workshop uitgebreid te bespreken met de deelnemers, terwijl de trainers schijnbaar onverstoorbaar hun training stonden te geven.
Ondanks dat is er een veelbelovende start gemaakt en zijn we nu data aan het bespreken voor de eerste training door het Mondulkiri team aan de leraren op de scholen waar we werken. Mits we toestemming krijgen van de grote baas uiteraard, wat altijd op het laatste moment kan worden ingetrokken, maar zover zijn we nog niet.Wat is het verhaal achter dit nukkige inspectiehoofd?

Drie weken eerder.
We zijn weer in het provincie kantoor, in een andere workshop, over ‘gender’ dit keer. Een onvertaalbare term, net zoals ‘monitoren’ of ‘empoweren’. Hoe dan ook, deze workshop, waar ik in een vorige blog al over schreef, werd gegeven door deze meneer, die er zelf een aardig idee op na houdt aangaande het onderwerp. De gender workshop moest namelijk gegeven worden voor vrouwen en ook als eregast op het erepodium moesten willekeurig gekozen vrouwen plaatsnemen. En ik. Bij andere workshops maakt het aantal vrouwen dat deelneemt geen belangrijke rol in, uiteraard.
Aan het einde van deze workshop ontstond er een dispuut over geld. Het hoofd van inspectie had eerder de betalingslijst goed gekeurd, maar nadat de ‘facilitator’ (heb je weer zo’n woord) die 3 uurtjes was komen opdagen niet betaald was omdat deze niet op de lijst stond, vond het inspectiehoofd dit reden genoeg de samenwerking op het spel te zetten. Een stil probleem werd het, want het werd half uitgelegd door middel van een briefje met een bedrag eraan vastgeniet dat op mijn tafel werd geschoven. De briefjes die we uiteindelijk, na overleg met het programma kantoor van VSO, hadden betaald aan de arme ‘facilitator’. Meneer vond het niet genoeg en inspectiehoofd vond het nodig zijn (veel hogere) trainersbedrag te geven. Met het een tweede keer betalen van het trainersgeld was deze situatie lang niet opgelost. Nog altijd loopt deze man uit gesprekken waar wij als VSO bij betrokken zijn en hij heeft een persoonlijk probleem met ondergetekende die hij heel hard probeert niet te zien. Ook niet bij tegenkomen in deuropeningen en in het voorbijgaan. Uiteraard zitten wij niet zo gemakkelijk bij de pakken neer en roepen wij gewoon iets harder ‘tjoem riep soe-a’ (goedendag).

Maandag 5 September
Ja hoor, een volgende workshop. Om mijn wezensstaat goed te begrijpen moet ik even uitleggen dat het regenseizoen is, wat trouwe lezers al lang wisten, en dat de koude regen de ratten in mijn huis doet schuilen, een feit dat minder bekend is onder de trouwe lezers wellicht. Serieus slaap gebrek is het gevolg. Buiten de rol die onze harige huisdieren spelen, wordt dit tekort aan nachtrust ook veroorzaakt door de prive school die naast mijn huis is geopend en die elke ochtend om 6 uur (inclusief zaterdag) start met een pingel melodietje dat doet denken aan een speeltje met een trektouw dat wel eens boven een wieg gehangen wordt door ouders met het weinig empathische idee dat een persoon daarvan in slaap gewiegd wordt. De overige uurtjes worden volgeblaft in een vraag-en-antwoord spel uitgevoerd door de Hondenroedel van Sen Monorom, waarvan de hond van mijn landlady the ‘leading voice’ is geworden.
Enigszins afgemat verschijn ik om half 8 op kantoor om te ontdekken dat de door ons uitgenodigde leerkrachten keurig op de stoep staan. Niks mis met dit plaatje, behalve dat we ze hadden uitgenodigd voor donderdag, omdat ik op die dag ons deel van de vijfdaagse workshop zou verzorgen over wiskunde didactiek. Het blijkt dat de goedkeurings brief en uitnodiging plus agenda, waar Tak twee dagen over heeft gedaan niet begrepen werd. We begrijpen dat we de situatie aan hoger hand moeten uitleggen, inclusief onze bereidheid dubbel benzine te betalen voor de mensen die nu gekomen zijn, maar geen daggeld zullen ontvangen. We leggen de situatie netjes uit. Het hoofd van inspectie schudt lachend en de grote baas is woedend. ‘Dan geef je je workshop vandaag maar, het is toch makkelijk, het is maar grade 1 en 2 wiskunde’ is zijn uitspraak. Dat doen we dus. In het uur dat de grote baas zijn gebruikelijke speech houdt: voorbereiden met Edwin’s vertaler Torn , snacks en water regelen, ruimte regelen, materialen meegraaien, ieder ander die meewerkt aan deze workshop op de hoogte stellen en instrueren waar de mensen heen moeten en om welke mensen het gaat, een ochtend workshop geven, kopien maken van de snel in elkaar gezette handouts, die de werknemer van de kopieerwinkel zeer hulpvaardig alle 300 door elkaar gooit door er een kopie taak tussendoor te gooien, envelopjes en kleine biljetten regelen, snacks, water, sleutel te pakken krijgen, middag workshop geven, evalueren, zorgen dat de bedragen bij de juiste mensen komen, tot op de kilometer.
En dan...Naar huis.

De dinsdag die volgt probeer ik met Chak de woensdagmiddag voor te bereiden. Een middag die wij volgens de oorspronkelijke planning zouden vullen met ideeen en instructies voor klassenmanagement bij gebruik van meerdere niveaus en groepwerk. Voorbereiden weer in haast met Chak die tussendoor vergaderingen met Paul en district officers (voor onderwijs) heeft, want dat is handig nu ze er toch zijn. Een menig stressvol uurtje later blijkt ’s middags blijkt dat het inspectiehoofd zijn workshop uit heeft laten lopen en worden we niet geacht de workshop te geven. Dit wordt allemaal dramatisch uitgespeeld met weglopen uit de ruimte en vervolgens uit het gesprek om dit ‘misverstand’ op te lossen door de veroorzaker van het probleem zelf (degene die ook de agenda heeft aangepast ingaande tegen gemaakte afspraken; dat wij de middag voor onze rekening nemen). Wij spelen braaf ons deel en doen nederig en beleefd om dan toch maar de lieve vrede te bewaren en ja hoor, nadat we de man tot in zijn kantoor konden volgen, verwaardigd hij de wachten de leerkrachten met zijn presentie en uren lange monologen. Onze voorbereiding ligt ongebruikt aan de kant.
Donderdag geven we dan nog maar een keer de wiskunde workshop. Gelukkig is Torn nogmaals zo vriendelijk om bij te springen en mee te helpen als vertaler. We hebben gerepeteerd en de workshop verloopt soepel.

Vrijdag vind ik mezelf buiten de vergaderzaal, in de bus naar Kampong Cham.
Ik heb een gesprek met Kape. De locale organisatie, voluit: Kampuchean Action for Primary Education, is een partnerorganisatie van VSO. Zij hebben een gat te vullen in een nieuw project waarbij ze de minimum standaard van een aantal doelscholen willen verhogen. Dit kan door middel van een budget dat binnen is gekomen. De scholen blijven staatsscholen, maar met ervaren management uit het zakenleven. Zij willen iemand die kan helpen bij het ontwikkelen van het curriculum, leraren training, evaluatiestructuren en -instrumenten en management. Iemand met jarenlange ervaring als schooldirecteur (dus) en met een staat van dienst in het secundair onderwijs. Ervaring die ik zeer zeker niet heb. Toch zat ik daar, met mijn ervaring in het Cambodjaanse onderwijs in Mondulkiri, het begeleiden van leraren en mijn enthousiasme. En terwijl mijn enthousiasme groeit met de informatie die ik over dit project krijg, groeit er ook enthousiasme aan de andere kant van de tafel, want diezelfde avond krijg ik een telefoontje dat Kape het wel ziet zitten met mij! Zes maanden zal ik in de derde stad van Cambodja aan de Mekong wonen en werken, op de weg tussen Mondulkiri en Phnom Penh. Eerder dan januari kan ik niet starten, want de reis door India staat al gepland voor november en begin december en ja, een derde december zonder Kerst, familie en Hollandse vrienden kan toch echt niet.

Tot in December allemaal!