Dol Dwaze Dagen

’s Morgens om half 8 is de vers geasvalteerde, belijnde hoofdweg in het dorp geplaveid met Lexussen en minibusjes. De restaurantjes zitten stampvol met grote families om de tafeltjes geschaard, bij vertrek niet alleen de vuile borden en glazen, maar ook vele witte servetjes achterlatend voor de wind om door het dorp te jagen. Afgeladen vol gaan de kleinste auto’s en minibussen op weg naar de grote waterval in Boesra, gevolgd door de Lexussen gevuld met de helft aan mensen en het dubbele aan capaciteit.
Chinees Nieuwjaar betekent: vakantie.

Het ministerie heeft echter besloten dat de vrije dagen de spuigaten uitlopen (hoe ze er op komen met 25 nationale feestdagen, is mij een raadsel) en ondernam de maatregel Chinees Nieuwjaar te schrappen voor ambtenaren. Gevolg: alle scholen zouden open moeten zijn, maar zijn uiteraard gesloten, op de school in Sen Monorom dorp na waar de leerkrachten zich de hele ochtend bij elkaar staan te beklagen. De kinderen zitten nog net in de banken, maar zijn voor de gelegenheid ongekend jolig en ik zie een klassenoudste die heeft besloten zijn maatjes in het gareel te houden door voorin de klas vervaarlijk met een bamboe stok te zwaaien. Op mijn retorisch bedoelde vraag of er vandaag les wordt gegeven, wordt een volmondig ‘ja’ geantwoord, want wij zijn immers niet Chinees. Kunnen we dan in de pauze even wat materialen bespreken? Dat kan, na een half uur, zegt men, om vervolgens te kunnen ontsnappen (de kinders in de klas achterlatend, met de bamboestok en zijn dreigende beheerder) en pas weer te voorschijn te komen als er een opstootje ontstaat in het kantoor dat alles te maken heeft met schoenen.

Afgedropen bij de school bij gebrek aan enthousiasme, lukt het me Chak aan het vertalen van een document te krijgen (mijn meest bewonderenswaardige prestatie van die dag) en ben ik met geveinste ijver aan het lamineren geslagen, als de Provincie Officier van Educatie (eerder genoemd onder de naam ‘Grote Baas’) ten tonele verschijnt, een zijkamer opent en te voorschijn komt met twee kartonnen dozen. Chak laat zijn vertaling in de steek en gebaart mij om te komen kijken wat er zich buiten mijn blikveld op de hal afspeelt. Als uit het niets zijn mijn verdwenen leerkrachten daar verschenen, gebogen over de twee dozen en zittend op de grond verspreid door de hal met verschillende paren All Stars sportschoenen om zich heen, wringend in het gekozen paar met de meest kleurige prints. Al snel heeft de groep zich uitgebreid met de directeur van Sen Monorom school en iedereen die de moeite heeft genomen naar het schoolgebouw te komen, want daar heeft zich het nieuws dat er iets te halen valt zich snel verspreid. ‘Schoenen’, zegt de baas, ‘van een Koreaanse NGO, voor sport’.
Na bijna anderhalf jaar kan ik me nog steeds verbazen over het totale gebrek aan gene waarmee het kantoor van educatie van Mondulkiri voor even verwordt tot de Bijenkorf tijdens de dol dwaze dagen.

Met uitzondering van vandaag zijn dit maanden van onderzoek en actie. Het einde van het financieel jaar komt in zicht en het nieuwe jaar ziet er niet rooskleurig uit. De economische crisis heeft zijn weerslag en dat gaan we voelen volgend jaar. Des te meer reden om nu alle budgetten voor dit jaar zo goed mogelijk proberen te besteden voor het financiele jaar eindigt( en om onderzoek te doen naar de focus van volgend jaar en naar mogelijkheden voor structurele geldschieters).
Zo organiseert Paul in samenwerking met de gemeenschap de oprichting van bibliotheken in de school en een feestelijke dag om deze te openen en organiseer ik in samenwerking met de leerkrachten een deel van de ‘open dagen’.
Een van de scholen waar we dit doen is in Srei-ie, waar we alleen in het droge seizoen kunnen komen, dus dat betekent nu regelmatige tripjes door de jungle. Na een ‘motorloze’ week waarin mijn motor in Phnom Penh gerepareerd werd, ben ik weer herenigd met mijn Suzuki Viva en is de wederzijdse waardering aangesterkt, wat goed van pas komt op trips zoals deze, want achterop zitten is geen optie op dit stuk en een keer de moeilijkste tien kilometer wandelen is leuk, maar daarna gaat het vervelen.

Tussen de motorloze tijd, de verslagen, de schoolbezoeken en de inspecties door was er gelukkig tijd voor een weekend Phnom Penh dat als blije reden had het bezoek van mijn vader aan Cambodja en als verdrietige reden het vertrek van Ilja.
Uiteraard kon Ilja niet vertrekken zonder afscheidsfeestje. Het geslaagde diner was in een vegetarisch Khmer restaurant, want Ilja heeft een boek gelezen over de vleesindustrie en is sinds dien vegetarier. Daarna gingen we op zoek naar een club waar een goede band zou spelen die ‘iemand’ kende. Anderhalfuur in de tuctuc verder (voor enkelen van ons, anderhalf uur op de fiets verder) komen we inderdaad bij deze club aan waar de rock muziek van een heel slechte band ons verwelkomt, slechts enkele meters verwijdert van een punt waar we na een half uur in de tuctuc al langskwamen. De sfeer blijft er desondanks, of dankzij dit alles, goed in en we eindigen de avond een club verder met het beeld op ons netvlies van de dochter van de premier die zo dronken is dat ze overgeeft in een prullenbak terwijl haar vriendinnen haar hand vasthouden en op de rug kloppen.

De dag erna kan ik mijn vader van het vliegveld oppikken, zij het acht en een half uur later dan gepland. Vanuit het hotel lopen we zo naar de ‘golden mile’ de straat met vele restaurantjes waar expats graag komen en naar de rivieroever. We bezoeken de oude hoofdstad Oudong per taxi en snuiven kunst en cultuur in het Nationaal museum, het paleis en de zilveren Pagoda.
Phnom Penh is heel mooi!
Door de ogen van een toerist maakte ik het allemaal opnieuw mee. Het hielp dat er een toerisme conferentie was , dus het was uitzonderlijk schoon, maar het is toch bewezen dat de stad uitzonderlijk schoon kan zijn.

Na Phnom Penh staat Kratie op het programma, waar we over een eilandje in de Mekong fietsen, een drijvend dorp spotten en naar beroemde zoetwater dolfijnen speuren. Hierbij een tig aantal foto’s schietend van rimpelend water en een enkele van een ruggevin.
Vanaf Kratie proppen we onszelf in een minibus met zeventien anderen en rijden we de vier uur naar mijn woonplaats, Sen Monorom. Terwijl ik weer aan het werk ga, maakt mijn vader de verplichte, maar oh zo mooie, trips naar de Sen Monorom waterval en het olifantenproject. Op zaterdag regelen we een Toyota Camry die ons, Chak, Chak’s moeder die vanuit Phnom Penh over is gekomen naar Sen Monorom voor een paar weken, en Paul naar de grote Boesra waterval brengt waar we zwemmen en barbeque-en. Op de extreem hobbelige weg terug, klem op de achterbank, stoot Chak’s moeder me elke tien/vijftien seconden aan wijzend op Chak die het voorelkaar krijgt in slaap te vallen met zijn hoofd tegen de passagiersstoel en Paul die hetzelfde heeft bereikt met zijn hoofd tegen de achterruit.

Op zondag maken we een wandeling rond het dorp, tenminste dat was de bedoeling. Een pad waarvan ik dacht dat het de connectie was met een ander is van de aardbodem verdwenen en we mogen een stukje van twee kanten bekijken. De lunch smaakte echter extra goed na deze twintig kilometer.
Na twee weken zit het erop en zet ik mijn vader na een ontbijt van pannenkoeken met Mondulkiri wilde honing af bij de taxi die met toeristen van het olifantenproject de tocht naar Phnom Penh aanvaart.

Maar net as het lijkt dat het leven weer gewoon doorgaat, breekt met de afsluiting van het jaar van de Tijger, de afgressie uit aan de Thai-Cambodjaanse grens. Vier dagen van gevechten later, zijn de onderhandelingen in Phnom Penh nog in volle gang. De ministers van buitenlandse zaken van beide kanten zijn met elkaar in gesprek en kunnen hopelijk zo snel mogelijk een einde maken aan het machtsvertoon bij de eeuwenoude Preah Vihear tempel.
Merkwaardigerwijs maakt de westerse journalistiek er nauwelijks een verhaal van, maar nog vreemder is dat het Cambodjaanse nieuws het ook nauwelijks behandelt, met uitzondering van ‘Bayon tv’ dat eigendom is van de vrouw van premier Hun Sen, wat onze nieuws toevoer een suggestie van subjectiviteit geeft. Een ander element van de Cambodjaanse politieke cultuur dat me blijft verbazen.
Dan toch liever de dol dwaze dagen in het kantoor.