Ik leef nog (gewenning)

Gewenning, zou dat het zijn? Het werd geopperd in bezorgd klinkende mailtjes na een maand radiostilte van mijn kant, maar het idee kwam voor het eerst om de hoek kijken toen Joyce op bezoek was. ‘Die vrouwen lopen allemaal in hun pyjama over straat.’ Oh ja, dat doen we in Nederland niet hè? Net zoals het vervoeren van varkens, huisraad en gezinnen van vijf op de brommer. Doen we ook niet in Nederland. Slippers uit voor het binnen gaan, ook niet. Autorijden zonder rijbewijs, maagkramp veroorzakende (voor beginners dan) sterke koffie drinken met gecondenseerde melk en ijs (gecrusht door er heel hard met een houten stok op te slaan), rijst met varkensvlees eten om de dag mee te beginnen, heel hard ‘kut loei’ roepen in een restaurant als je wilt betalen (wat minder schunnig is dan het lijkt, letterlijk vertaald betekent het ‘denk geld’), een oranje stof-teint afschrobben, minstens één massage, manicure én pedicure per maand genieten, om twee uur ’s middags na je middagpauze op je werk verschijnen, je muskietennet recalcitrant niet instoppen in je matras, want dat is zo’n gedoe, drie keer per dag je helemaal insmeren met 95% deet, voor een vergadering acht uur in de bus zitten met schreeuwende Aziatische karaoke en terug nog een keer, maar dan met Chinese horrorfilms, doen we allemaal niet in Nederland, toch?

Misschien ben ik inderdaad aan het wennen en kijk ik niet meer van alles vreemd op. Misschien is dat maar goed ook. Misschien is het ook maar gedeeltelijk waar. Nog altijd sta ik te kijken van het gebrek aan privacy (‘Hé, kijk daar zit de barang’ als mijn raam van buiten open wordt geduwd), het algemene gehoorprobleem (zie de karaoke in de bus, en stel je het volume een televisie in een bejaardenhuis voor) en de reactieve instelling van veel collega’s. ‘Ja, we hadden gisteren dan wel afgesproken voor een schoolbezoek vandaag, maar vandaag is het een vrije dag, dus we zijn er niet hoor.’ Of deze, een sprong hoger op de ladder der tragedie, wijzend op een kind in antwoord op de vraag waarom het kind niet participeerde in de les en er niet bij betrokken werd: ‘Die? Nee, dat heeft geen zin, die is dom. En lui.’

Op die dagen zakt de moed wel eens in de schoenen. Op die dagen schrijf ik niet. Het zou een verkeerd beeld geven, want ik heb afgelopen dagen weer wat prachtige voorbeelden van vakmanschap mogen bewonderen. Pkaa (Khmer voor ‘bloem’) geeft les aan groep 3, 5,7. Tegelijk, welteverstaan met een enthousiasme en creativiteit die aanstekelijk zijn. En gelukkig zijn er meer zoals Pkaa. Het fijne aan Pkaa is, dat ze niet elke keer als ik kom geld verwacht. Ze doet haar ding en is een vaste kracht in het schoolsupport team.

Het schoolsupport team en ik zijn ondertussen vriendjes geworden. Het heeft even geduurd, vooral toen bleek dat ik niet een wandelende portemonnee ben, maar nu doen we schoolinspecties met elkaar. Op de vierde maandag van de maand bespreken we de aanpak van de maandelijkse vergadering op de volgende donderdag.
Het heeft zeker geholpen dat ik met hulp van het door de Triangel ingezamelde geld een training kan verzorgen in lees en schrijf onderwijs, die inclusief materialen (boeken, leeskaarten) komt. Toch weer het geld dilemma, maar hoeveel kun je het leraren kwalijk nemen als je kinderen wilt leren lezen, maar je geen boeken hebt?
In samenwerking met onze nieuwe collega BenHur (‘Noem me maar Ben’, toch jammer) wordt de training gegeven aan leraren uit twee districten en de implementatie wordt door ons het opvolgende schooljaar gevolgd.

Behalve het gewenningselement is er een andere reden voor afname in blogfrequentie. Met het oog op het naderende regenseizoen en visioenen van eindeloze grijze dagen waarop de tropische regen voortdurend op het golfplaten dak roffelt, ben ik afleiding gaan zoeken. (‘Nee, we kunnen niet naar de school, het regent!’) Zodoende kwam er eind april een zwaar pakket aan in Phnom Penh met mijn naam erop, gevuld met boeken, CD’s en een DVD met het logo van de Open Universiteit van Londen. Vandaag is mijn eerste opdracht af (feestje), waarbij ik werd gevraagd de moeilijkheden van het voorzien in levensonderhoud in ontwikkelingslanden te onderzoeken. Gelukkig had ik hulp van de studieboeken die geleverd waren in het zware pakket horende bij deze studie met de titel: ‘Development: context and practise’. Het klinkt als een tien stappen plan in een Postbus 51 gidsje, maar het is het proberen waard, niet? Zodoende zat ik dus voor het eerst sinds de Havo weer serieus te blokken en afgelopen week was het de eerste keer om te bewijzen dat ik begrijp wat ik heb zitten onderstrepen en samenvatten. Nu maar afwachten…

Ondertussen maakt Cambodja zich op voor het naderende regenseizoen, hoewel het nu in juni gek genoeg nog steeds meer droog is dan dat het regent. Niet naar scholen kunnen omdat het regent lijkt overdreven. (Doen we wel in Nederland.) Dat vond ik ook totdat ik me op zekere morgen met mijn sleutels nog in de hand en tot mijn enkels in het stromende water bevond. De Khmer logica van het regenargument werd ineens een stuk helderder.

Het opmaken voor vier maanden nattigheid betekent ook het vertrek van vele westerlingen die hun contract zien eindigen voor deze weinig productieve maanden. Zo volgen de afscheidsfeestjes elkaar op met de beloften om terug te komen of elkaar op te zoeken in het land van herkomst. Anderen gebruiken de regenmaanden voor een lange vakantie, door Azië, dan wel naar het vaderland.
Na een aantal van deze gelegenheden, daalt een stille rust neer op het dorp. Zelfs de Greenhouse bar is nu ’s avonds vaker leeg dan gevuld. Een beetje melancholisch na het vertrek van Joyce en daarna van Onno die een paar gezellige dagen Mondulkiri aan zijn placement plakte, van verschillende collega’s in Phnom Penh, van hardloopmaatje Joanna en vandaag zelfs van de Nederlandse Olga, trakteer ik mezelf op een filmavond met de films en series uit de onuitputtelijke voorraad van de Russische markt samen met mijn nieuwe vriendje de rattenvanger. Een zeven weken oude kitten die als een guerrilla in de woonkamer dekking zoekt om vervolgens een aanval op mijn broekspijpen te doen, via deze naar boven te klimmen en in mijn nek te eindigen. Vervelen zal ik me voorlopig niet met deze veeleisende huisgenoot. En daarna?

Dan kan ik me weer vol storten op ’s werelds development in zijn context, want over een paar maanden, dan stromen de watervallen weer, zijn de wegen weer begaanbaar, de vakantiegangers terug en in Greenhouse vol. Dan zit de training erop en kunnen we weer naar school, net zoals we ook in Nederland doen.